Μάιος ο Λούλουδος - Καλό μήνα!
Ο Μάης έχει μυστικά κι ένα κλειδί κρυμμένο
που ανοίγει μάτια σκοτεινά και χείλη πικραμένο
έχει και άνεμο τρελό που κουβαλάει τη γύρη
και πυροβάτες της καρδιάς σαν βγεις στο πανηγύρι
και πυροβάτες της καρδιάς σαν βγεις στο πανηγύρι…
Μάιος, λατινικά Maius, Meusis–πέμπτος μήνας του ημερολογίου και τρίτος του δεκάμηνου αρχαίου ρωμαϊκού ημερολογίου.
Η ονομασία του προέρχεται από την αρχαία ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια), που με τη σειρά της προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη μαία, τη μάνα της γης, εκείνης που τρέφει τον άνθρωπο και την Κυβέλη, η οποία ανάθρεψε τον Ερμή.
Αργότερα η θεά ταυτίστηκε με την ελληνική νύμφη μαία, την ομορφότερη από τις Ατλαντίδες, μητέρα του θεού Ερμή, στον οποίο κυρίως αφιερώθηκε ο μήνας.
Παράλληλα, ο Μάιος είχε τεθεί υπό την προστασία του Απόλλωνα και τον προσωποποιούσαν με τη μορφή άνδρα που βρισκόταν στο μεταίχμιο δύο ηλικιών και έφερε στο κεφάλι του κάνιστρο γεμάτο άνθη.
ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ:
Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχει τις ρίζες του στις παγανιστικές εορτές του παρελθόντος. Η σημασία της ημέρας αυτής για τους αρχαίους λαούς οφείλεται στο γεγονός πως ημερολογιακά (για το βόρειο ημισφαίριο) η πρώτη ημέρα του Μαΐου βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο, τοποθετείται δηλαδή στην αρχή της άνοιξης.
Οι πρώτοι εορτασμοί της Πρωτομαγιάς ξεκίνησαν στην προ-χριστιανική Ευρώπη με γιορτές όπως το κέλτικο Beltaneκαι ηεωσφορική γιορτή της Νύχτας του Walpurgis στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Όμως με την άφιξη του χριστιανισμού στην Ευρώπη, πολλές από αυτές τις γιορτές απαγορεύτηκαν ή έλαβαν χριστιανικό χαρακτήρα. Έτσι, ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχασε το αρχικό του νόημα.
Για τους αρχαίους Έλληνες η Πρωτομαγιά ήταν ημέρααναγέννησης της φύσης, της ζωής και του έρωτα αλλά και ημέρα ανάστασης των νεκρών. Επίσης θεωρούνταν και ημέρα της μαχητικότητας, της μαγείας και του πολέμου. Γιορταζόταν με έξοδο των ανθρώπων στην ύπαιθρο με συνοδεία χορών και τραγουδιών και μεμάζεμα λουλουδιών για να πλεχτούν στεφάνια.
Το Πήδημα της φωτιάς
Παραμονή Πρωτομαγιάς, νέοι και γυναίκες μεγάλης ηλικίας μαζεύονται μόλις δύσει ο ήλιος και ανάβουν φωτιές με ξερά κλαδιά που έχουν συγκεντρώσει αρκετές μέρες πριν. Όσο η φωτιά είναι αναμμένη, οι γυναίκες χορεύουν κυκλικούς χορούς γύρω από τη φωτιά και τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια για την Πρωτομαγιά.
ΕΡΓΑΣΙΕΣ:
Θερίζουν το σανό, τη σίκαλη, τη βρώμη& το κριθάρι.
Σπέρνουν μπαμπάκι& καλαμπόκι.
Μεταφυτεύουν τα καπνά.
Φυτεύουν λαχανικά.
Κάνουν τα τελευταία «μπόλια» (=εμβολιασμούς).
Παρασκευάζουν τυρί.
Κουρεύουν τα αιγοπρόβατα.
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ:
«Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι & τον Αύγουστο σταφύλι».
«Μάης άβροχος, τρυγητής άμετρος».
«Τώρα είν’ ο Μάης κι Άνοιξη, τώρα είναι καλοκαίρι»
«Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει»
«Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, τότε τ’ αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα».
«Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι».
«Μάης άβρεχτος, χρόνια ευτυχισμένα».
«Μάης άβροχος, τρυγητός χαρούμενος».
«Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό».
«Ο Απρίλης έχει τ’ όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια».
«Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα».
«Ο Μάης ρίχνει τηδροσιά κι ο Απρίλης τα λουλούδια».
«Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει».
«Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος».
«Το Μάη με πουκάμισο, τον Αύγουστο με κάπα».
«Τον Απρίλη και το Μάη κατά τόπους τα νερά».
«Τον Μάη κρασί μην πίνετε κι ύπνο μην αγαπάτε».
«Τώρα μάγια, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι».
Καλό μήνα!
